dinsdag 28 mei 2013

Kan het nog gekker...

Dit keer een column van Prof. Dr. Han van  Krieken,  omdat ik het belangrijk vind dat wij weten dat zorgverzekeraars rare onlogische dingen doen.

Kan het nog gekker...


De zorgverzekeraars hebben goed verdiend in 2012. Omdat ze veel minder hebben uitgegeven dan verwacht, hebben ze veel geld overgehouden. Heel moeilijk was dat niet. Immers, de inkomsten hebben ze goed voor elkaar. De premie wordt uiteraard van te voren vastgesteld en hoewel er een zeker risico bestaat dat patiënten van de ene zorgverzekeraar naar de andere overstappen, gebeurt dat niet zo vaak (en het totaal staat vast). Het risico zit in de uitgaven, maar dat is beperkt. Er is een akkoord in Nederland tussen zorgaanbieders, verzekeraars en overheid dat het volume van de zorg maar 2,5% mag stijgen. Dat hebben zorgverzekeraars uitgebuit, tot genoegen van de minister. Maar de gevolgen zijn wel vreemd.
We kunnen allemaal blij zijn dat de zorgverzekeraars veel geld verdienen, want het gevolg zal zijn dat onze premies gaan dalen. Maar waarom is er eigenlijk minder uitgegeven? Dat heeft een aantal verschillende oorzaken, maar het is niet zo dat er minder patiënten zijn. Er is iets wonderlijks gebeurd, of beter er zijn heel vreemde dingen gebeurd. 
Patiënten kiezen steeds bewuster voor bepaalde ziekenhuizen of specialisten en de complexe zorg verschuift naar centra. Voor het RUCO betekent dit een stijging van het aantal patiënten en behandelingen van duidelijk meer dan 2,5%, niet omdat we per patiënt meer gaan doen, maar gewoon omdat er meer patiënten naar het RUCO komen. Soms vanwege onze typische academische zorg, vaak omdat men weet dat er goed en snel behandeld wordt met hoge patiënt-tevredenheid (zie onzewebsite!). Hoewel er wel iets meer ruimte voor groei was dan 2,5%, was er niet genoeg ruimte om alle patiënten te behandelen.
Het RUCO kon eind 2012 twee dingen doen: patiënten weigeren of ze behandelen zonder dat er voor betaald werd. Het RUCO kennende begrijpt u dat die keuze geen echte keuze is: iedereen met kanker is welkom en wordt goed behandeld. Het RUCO heeft dus eind 2012 patiënten behandeld zonder dat er voor betaald werd (de salarissen van de dokters en verpleegkundigen zijn overigens wel gewoon uitbetaald). Het voelt dan erg oneerlijk dat de verzekeraars heel veel geld overhouden, omdat de patiënten die naar het RUCO komen, niet naar andere ziekenhuizen gingen. Die ziekenhuizen groeiden dus minder dan 2,5% en dus hielden zorgverzekeraars (veel) geld over.
Er komt nog iets bij. Met trots hebben sommige zorgverzekeraars laten weten dat ze een vast bedrag met ziekenhuizen hadden afgesproken, met een groei die iets lager was dan 2,5%. Dat leek een slimme actie, maar het gevolg was dat die ziekenhuizen geld kregen voor zorg die ze niet geleverd hebben: hun groei bleek meestal nog lager dan gedacht en soms was er zelfs krimp.
Wat is er in 2012 dus gebeurd? Ziekenhuizen waar patiënten graag heen gaan omdat ze goed zijn, kregen geen geld voor een deel van de zorg die ze geleverd hebben. Ziekenhuizen waar mensen minder graag heen gingen of niet meer heen konden omdat ze bepaalde zorg niet meer leveren, kregen geld voor zorg die niet geleverd werd. Hoeveel gekker kan het worden?
Han van Krieken
Prof. dr. Han van Krieken is afdelingshoofd Pathologie en voorzitter van het dagelijks bestuur van het Radboud Universitair Centrum voor Oncologie. Hij schrijft zijn columns op persoonlijke titel.